Bardağı Doldurmak için Rekaberlik*
Nedir Bu Coopetition?
Rekaberlik kelimesini ilk kez 2014 yılında bir röportaj talebiyle duyduğumda kulağa oldukça iyi gelen bir kelime olduğunu düşünmüştüm ancak sözlük anlamını bilmiyordum. İşin doğrusu, o dönemde bu kelimeyi duyan kişi sayısının da iki elin parmaklarını geçmediğini, zira Ahmet Usta’nın Türkçe çevirisini gerçekleştirdiği Girişimcinin El Kitabı’ndaki co-opetition kavramı için önerdiği bir Türkçe karşılık olarak kullanıldığını kısa süre içinde öğrendim. Peki, neydi bu rekaberlik?
İş dünyasının ve bireysel yaşantımızın en temel kurallarından birisi rekabettir. Daha iyi sınav sonuçları almak için okulda arkadaşlarımızla, daha iyi ürünler üretmek için rakiplerimizle ve daha çok pazar payı elde edebilmek için şirketler birbirleriyle sürekli rekabet ederler. Diğer yandan, zaman zaman ortak çıkarlarımız için rakiplerimizle iş birliği yapmamız gerekir. İngilizcede bu iki durumu aynı anda ifade etmek için competition ve cooperation kelimeleri birleştirilerek co-opetition kavramı üretilmiş ve Türkçe karşılığı da rekaberlik olarak tanımlanmış; yani “rakiplerinizle iş birliği yapmak.”
Rekaberliği her ne kadar 2014 yılında yeni bir kelime olarak öğrenmiş olsam da aslında Bankalararası Kart Merkezi’nde devam eden görevimle çok net bir şekilde biliyordum ki her günüm bu kavramla iç içe, bu kavramı pratik ederek geçiyordu.
Türkiye’nin en önemli sektörü olan bankacılık ve finans sektörü, küresel arenada da lider sektörlerden biri. Dünyanın en gelişmiş teknolojilerini kullanmakla kalmayan, aynı zamanda onları üreten bir sektörden bahsediyoruz. Özellikle ödeme teknolojilerinde Kuzey Amerika ve Avrupa’dan fersah fersah ilerideyiz; bugün ABD’de birer unicorn (piyasa değeri bir milyar doların üstüne çıkan girişimler) olmayı başaran bazı girişimlerin sadece kredi kartıyla alışverişleri taksitlendirdiğini duymak açıkçası beni gülümsetiyor. Zira Türkiye’deki güçlü bankacılık sistemi bu işlemi 1990’lı yıllardan bu yana gerçekleştiriyor. Bunu mümkün kılan en önemli etken ise bankalarımızın güçlü bir rekabet ortamı içinde birbirleriyle yarışırken aynı zamanda rekaberlik yapmaları.
Çok klasik bir soru vardır; yarısına kadar suyla dolu bir bardağın diğer yarısı boş kalmıştır. Bu durumda bardağın yarısı dolu mudur yoksa boş mudur? Net bir şekilde biliyoruz ki bu sorunun cevabı bakış açısıyla ilgilidir. Yaşam koçları her zaman bize bardağın dolu tarafına bakmayı öğütler. Oysa rekaberlik kültürü, bardağın boş tarafını doldurmanın yöntemini bizlere gösterir. Rakiplerin ortak çıkarları için bir araya gelmesi, iş birliği yapması, bardağın sadece boş kısmını doldurmakla kalmaz; aynı zamanda bardağın boyutlarını da büyütür. Modern ekonominin en temel kuralı aslında büyüme odaklı gelişimdir ve bunu sağlayan şey de geleceğe duyulan güvendir. Yuval Noah Harari küresel başarıya ulaşan Sapiens kitabının “Kapitalist İtikat” bölümünde bu konuyu ayrıntılı şekilde anlattığı için merak edenleri kitabı okumaya yönlendirelim.
30 yılı aşan deneyim ve tecrübemle artık çok daha net görüyorum ki dünyanın değişimi bizleri daha farklı düşünmeye yönlendiriyor. Rekaberlik çok önemli bir kavram ve artık iş dünyasının temel bir bileşenine dönüştü. İşletmeler ve kurumlar için hem yerel hem de küresel sahada rekaberlik olmadan hayatta kalmak mümkün değil. Diğer yandan, rekaberlik beraberinde bir kültürü de getiriyor: ekosistem kurmak.
BKM olarak edindiğimiz bu kültürü her zaman yenilikçi yaklaşımlarla büyütmeye odaklanıyoruz. FinTech İstanbul Platformu ile Blockchain Türkiye Platformu’nu BKM’nin girişim ekosistemine örnek olarak gösterebiliriz. Bu ekosistemin ortaya çıkardığı en somut örneklerden biri de BKM Express. BKM Express ile oluşturduğumuz ekosistemde pek çok girişime verdiğimiz destekle, Türkiye’de rekaberliğin bardağı doldurabileceğine ve bardağı büyütebileceğine hep birlikte şahit olduk. Şunun altını çizmem gerekir; süreç zorluydu. Bizim için bir öğrenme dönemiyle geçen bu süreçte; birlikte hareket etmeyi, ekosistemler kurmayı ve pastayı herkes için büyütmeyi başardık. Bu anlayış ve kültürün, ülkemizin her sektöründe faydalı olacağına, bizleri daha ileriye taşıyacağına eminim.
- İş birliği içinde rekabet
